اختلال نقص توجه بیش فعالی یا ADHD

اختلال نقص توجه بیش فعالی یا ADHD یک اختلال عصبی رفتاری است که با علائم بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری مشخص می شود. برای تشخیص لازم است شش مورد (یا بیشتر) از علائم بی توجهی که در ادامه آورده شده است، به مدت حداقل شش ماه در فرد مشاهده شود و ادامه یابد و در حدی باشد که ناهمخوان و غیر قابل انطباق با مراحل تکاملی کودک باشد. این موارد به قرار زیر است:

1. اغلب از توجه به جزئیات ناتوان بوده و یا دچار خطاهای ناشی از بی دقتی در تکالیف مدرسه، کارها یا سایر فعالیتها  می گردد.
2. اغلب در تداوم توجه در انجام وظایف یا بازی با مشکل مواجه می شود.
3. اغلب زمانیکه مستقیم با او صحبت می شود به نظر می رسد که گوش نمی دهد.
4. اغلب به دقت از دستورات تبعیت نمی کند و از تکمیل تکالیف مدرسه، کارهای روزمره یا وظایف محل کار ناتوان است (که ناشی از نفهمیدن دستورات نیست).
5. اغلب در سازماندهی وظایف و فعالیتها با مشکل مواجه می شود.
6. اغلب از انجام تکالیفی که نیازمند فعالیت مداوم ذهنی است مثل تکالیف مدرسه یا منزل اجتناب کرده، ابراز بی میلی نموده یا از انجام آنها اظهار بیزاری می نماید.
7. اغلب وسایلی را که جهت انجام وظایف یا فعالیتهایش نیاز دارد گم می کند مثل اسباب بازی هایش و یا لوازم مدرسه.
8. اغلب به راحتی به دلیل محرکهای بیرونی دچار حواس پرتی می شوند.
9. اغلب در انجام فعالیتهای روزانه فراموش کار هستند.

معیارهای بیش فعالی:

1. فرد اغلب دستها یا پاهایش وول می خورد یا در صندلی در حال جنبیدن است.
2. اغلب در کلاس درس یا سایر مکانهایی که انتظار می رود روی صندلی بنشیند، صندلی را ترک می کند.
3. اغلب در شرایطی که مناسب نیست در حال دویدن به اطراف یا بالا رفتن از در و دیوار است (در نوجوانان و بزرگسالان ممکن است فقط به احساس ذهنی بیقراری محدود باشد)
4. اغلب در آرام بازی کردن یا انجام بی سر و صدای فعالیتهای تفریحی با مشکل مواجه است.
5. اغلب به نظر می رسد که دائم درحال حرکت است یا اغلب طوری رفتار می کند که گویا با یک موتور درحال حرکت است.
6. اغلب بیش از حد حرف می زند.

معیارهای تکانشگری:

1. اغلب قبل از کامل شدن سوال، جواب می دهد.
2. اغلب در انتظار کشیدن با مشکل مواجه می شود.
3. اغلب کارهای دیگران را قطع کرده یا سرزده خود را وارد آنها می کند.

سایر شروط وجود اختلال بیش فعالی:

1. بعضی از علایم بیش فعالی، تکانشگری یا بی توجهی که باعث بروز مشکل می شوند قبل از هفت سالگی وجود داشته اند.
2. تعدادی از مشکلات در دو یا چند حوزه بروز نماید مثلا مدرسه، منزل و محل کار.
3. باید شواهد واضحی از مشکل قابل توجه بالینی در عملکرد اجتماعی، آکادمیک یا شغلی وجود داشته باشد.
4. لازم است علایم بیمار در سیر اختلالات رشد، اسکیزوفرنی، اختلال خلقی، اختلال اضطرابی، اختلال تجزیه ای و اختلال شخصیتی توجیه نشود.

علل بروز ADHD:

1. شواهدی وجود دارد که ADHD در بعضی خانواده ها به ارث می رسد ولی هیچ شواهدی از اینکه یک ژن منحصر به فرد تعیین کننده نوع ADHD باشد وجود ندارد.
2. در مجموع علل متنوعی از قبیل ژنتیک، علل محیطی و  همچنین عضوی می تواند در بروز این اختلال موثر باشد.

سخن آخر:

1. شیوع این اختلال در پسرها دو الی سه برابر دخترهاست.
2. شیوع این اختلال در ایالات متحده ۸ تا۱۰ درصد است.
3. احتمال تشخیص ADHD نوع نقص توجه در دخترها بیشتر است.
4. علایم ADHD در ۶۰ تا ۸۰ درصد بیماران تا نوجوانی ادامه می یابد و بسیاری از آنها در بزرگسالی نیز علامتدار خواهند بود.